Đức Mẹ La Vang

Tượng Đức Mẹ La Vang

 tại nhà thờ Phát Diệm

Trong cơn bắt đạo tàn khốc dưới thời Vua Cảnh Thịnh, giáo dân khắp vùng đă chạy đến La Vang. Năm 1798, khi nhiều người lâm vào cảnh khốn khó v́ đạo, Mẹ Maria đă hiện ra cùng họ để an ủi và hứa sẽ ban mọi ơn lành hồn xác cho những ai chạy đến La Vang cầu khẩn Mẹ.

La Vang nguyên gốc là Phường Lá Vằng, như được ghi trong địa bạ làng Cổ Vưu thiết lập thời Lê Triều. Cổ Vưu là một họ đạo thuộc giáo xứ Đinh Cát. Giáo xứ này được thành lập vào thế kỷ 17, nay đổi tiên là Trí Bưu, gần thị xă Quảng Trị.

Theo sử liệu, đồng bào lương giáo tại Cổ Vưu mưu sinh bằng nghề đốn củi trong rừng, bẫy dă thú và nghề nông. Để tăng gia diện tích canh tác, đồng bào Cổ Vưu phá một khu rừng để trồng khoai sắn và cấy lúa. Diện tích canh tác và hoa mầu gia tăng, một số người dựng lều tại khu tân khai này để canh hoa mầu khỏi bị thú rừng phá hoại. Khi diện tích khẩn hoang canh tác và người tới ngụ tại đó tăng thêm nhiều, dân cư xin đăng bộ nhập hộ, lập phường, mà v́ tại đây có nhiều cây lá vằng, nên lấy tên là Phường Lá Vằng, sau đổi là La Vang.

 

Theo nhiều tác phẩm về Đức Mẹ hiện ra tại La Vang th́ năm 1798, cao điểm của biến cố hăi hùng đến với các tín hữu Công Giáo, nhiều người Công Giáo từ Cổ Vưu, Thạch Hăn… chạy vào náu tại La Vang, v́ nơi đây nằm sâu trong rừng xanh núi hiểm. Trong khi lánh nạn, tối đến mọi người tụ tập cầu nguyện và đọc Kinh Mân Côi. Một lần đang khi cầu nguyện, những người hiện diện bất chợt thấy trong hào quang rực rỡ một Người Nữ đẹp tuyệt vời, mặc áo choàng, hiện ra gần một đại thụ. Giáo dân nhận ra Người Nữ này là Đức Mẹ Maria v́ Người bế Chúa Hài Đồng và có hai thiên thần cầm đèn chầu chực. Đức Mẹ an ủi những người hiện diện và dạy họ bẻ lá cây quanh đó nấu uống sẽ chữa bá bệnh. Đức Mẹ cũng hứa bất cứ ai tới cầu nguyện tại đây sẽ được Đức Mẹ ban ơn phù hộ. Đức Mẹ hiện ra với các tín hữu tại đây nhiều lần trong thời gian này. Đồng bào đến ở La Vang ngày càng đông và vào những lúc vua quan bắt đạo ngày càng gay gắt. Bà con đă dựng một nhà thờ nhỏ dâng kính Đức Mẹ tại chính nơi Mẹ đă hiện ra.

Từ đó đến nay sự kiện Đức Mẹ hiện ra tại núi rừng La Vang, qua các thế hệ được loan truyền khắp nơi, và nhiều người chân thành tin tưởng, đến cầu khấn Đức Mẹ. Đức Mẹ La Vang thường được biểu tượng bằng một phụ nữ mặc áo dài Việt Nam bế con cũng mặc trang phục truyền thống Việt Nam.

Tượng Đức Mẹ La Vang

bên gốc đa cổ thụ

 

Lịch sử Đức Mẹ hiện ra và lập nhà thờ không rơ ràng v́ đă quá lâu và không được biên chép từ thời đó, hầu hết chỉ có lời truyền khẩu và nhiều giả thuyết khác nhau. Có ư kiến cho rằng La Vang trước đó chỉ là một vùng hoang vắng, vùng rừng núi hẻo lánh.

Theo Giám mục Hồ Ngọc Cẩn kể lại lời truyền khẩu là năm 1885 nhà thờ bị đốt, và một nhóm giáo dân La Vang dựng lại nhà thờ Đức Mẹ trên nền cũ. Linh mục quản hạt Quảng Trị Patinier Kinh trong báo cáo năm 1894 có viết: "Năm 1885 ngôi nhà thờ ở đây cũng như những nhà thờ khác trong hạt, không thoát khỏi thảm họa... Khi ḥa b́nh vừa văn hồi, con đă cấp tốc dựng lại ngôi nhà thờ nhỏ bé, tạm bợ để chờ nguồn kinh phí cũng như để chờ cho t́nh h́nh bớt nhiễu nhương". Năm 1886, Giám mục Caspar Lộc cho xây lại nơi đây đền thờ bằng ngói, v́ xây trên một vùng núi vận chuyển vật liệu khó khăn nên 15 năm mới hoàn thành. Năm 1901, đại hội La Vang đầu tiên được tổ chức vào ngày 08 tháng 08 để mừng khánh thành nhà thờ.

Năm 1924, nhận thấy ngôi nhà thờ ngói quá chật hẹp, lại đă xuống cấp cho nên một đền thánh La Vang theo đồ án của kiến trúc sư Carpentier được dựng lên thay thế và được khánh thành vào ngày 20 tháng 08 năm 1928, nhân dịp Đại hội La Vang 9. Thánh đường này được trùng tu năm 1959. Trong phiên họp ngày 13 tháng 04 năm 1961, Hội đồng Giám mục Việt Nam (Miền Nam) đă đồng thanh quyết định La Vang là Trung tâm Thánh Mẫu Toàn quốc. Trong chiến cuộc Mùa Hè 1972, bom đạn đă làm sập hoàn toàn Vương cung Thánh đường, chỉ c̣n lại di tích tháp chuông loang lở. Từ năm 1995, tháp chuông và những công tŕnh liên hệ như Nhà nguyện Đức Mẹ (một mái nhà tôn sau tháp cổ), Nhà nguyện Thánh Thể (xây từ năm 2002), Công trường Mân Côi, Lễ đài, Nhà hành hương (xây từ năm 2004), 3 cây đa (nơi Đức Mẹ hiện ra)... được tu sửa hay dựng mới.

Năm 2008, Thánh địa được chính quyền tỉnh Quảng Trị cấp thêm 21 hecta đất để phục vụ hoạt động tín ngưỡng của giáo dân. Theo linh mục Giacôbê Lê Sĩ Hiền, quản nhiệm Trung tâm Thánh mẫu La Vang, cho biết: "Đây là đất xưa từng thuộc về nhà thờ, trước 1975, nay được giao trả lại."

Ngày 15 tháng 8 năm 2012 đă diễn ra lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng Vương cung Thánh đường mới.  Ngôi thánh đường đang trong quá tŕnh xây dựng, được thiết kế theo phong cách kiến trúc Á Đông truyền thống Việt Nam, có sức chứa 5.000 người.

Lễ hội hành hương

Đây là một lễ hội lớn và khá độc đáo ở Quảng Trị, không chỉ của riêng Công giáo địa phương mà c̣n có nhiều tín đồ Công giáo các nơi tới tham dự.

Theo truyền khẩu, bắt đầu từ 1864, đă có 30 giáo dân Cổ Vưu tổ chức hành hương La Vang và những cuộc hành hương như thế diễn ra hằng năm với số giáo dân tham dự càng lúc càng đông biến cuộc hành hương La Vang cấp giáo xứ (Cổ Vưu) thành giáo hạt (Dinh Cát).

Từ khi nhà thờ ngói được dựng, hàng năm vào ngày 15 tháng 8 tại La Vang thường tổ chức lễ hội hành hương, gọi là "Kiệu". Cứ 3 năm lại có một "Kiệu" lớn, gọi là "Đại hội La Vang". Vào những năm chẵn, tổ chức “kiệu” to hơn tổ chức “kiệu” năm lẻ và cứ ba năm một lần gọi là “kiệu đại hội” và kiệu 100 năm lớn hơn kiệu 50 năm, 40 năm.

Người hành hương về nơi này có thể mua được lá cây vằng, một loại lá thường dùng sắc thuốc hoặc uống mát và có khả năng kháng khuẩn, rất tốt cho phụ nữ sau khi sinh nở. Không những thế, khách thập phương đến đây là để hành hương và cầu xin những ơn lành mà người Công giáo tin rằng Đức Bà sẽ ban ơn như ư.

Sau một thời gian gián đoạn, từ năm 1990, chính quyền địa phương đă cho phép hành lễ tại đây. La Vang đă trở thành thánh địa hành hương quan trọng nhất của người Công giáo Việt Nam, hàng năm có hơn nửa triệu người về hành hương như năm 2008. Đại hội La Vang 30 sẽ vào năm 2014, mỗi 2 năm hành hương có 1 Đại hội.

Bên cạnh đó, người Công giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ vẫn tổ chức các Đại hội Thánh Mẫu để tôn kính Đức Mẹ La Vang.

Nhà thờ Công giáo Việt Nam

Đức Mẹ La Vang

 tại Silver Spring, Maryland, USA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ver110917